W związku z planowanym przyjęciem unijnej dyrektywy o pracy na platformach cyfrowych, w Polsce odbyły się już rozmowy w ramach Rady Dialogu Społecznego. Wynika z nich, że kluczowe kwestie, takie jak wprowadzenie wzruszalnego domniemania istnienia stosunku pracy, będą dyskutowane między partnerami społecznymi, ale dopiero po oficjalnym przyjęciu dyrektywy, co planowane jest na wrzesień-październik tego roku.
Dyrektywa ta zobowiąże państwa członkowskie do wdrożenia procedur umożliwiających skuteczne określanie statusu zatrudnienia osób pracujących za pośrednictwem platform cyfrowych. Celem tych procedur będzie ustalenie, czy istnieje stosunek pracy zgodny z prawem, układami zbiorowymi lub praktyką obowiązującą w danym państwie. Co istotne, dyrektywa pozostawia państwom członkowskim pewną swobodę w doborze środków służących realizacji jej celów.
Z dyskusji wynika, że Polska będzie musiała dostosować swoje przepisy do tych unijnych wytycznych, co może wymagać modyfikacji Kodeksu pracy oraz wprowadzenia nowych uprawnień dla organów kontrolnych. Proces ten ma być przeprowadzony z uwzględnieniem interesów zarówno pracowników, jak i pracodawców, aby zapewnić optymalne rozwiązania dla wszystkich stron zaangażowanych w rynek pracy platformowej.
Główne założenia dyrektywy:
- Domniemanie istnienia stosunku pracy: Dyrektywa wprowadza wzruszalne domniemanie, że osoby pracujące za pośrednictwem platform cyfrowych są pracownikami, a nie samozatrudnionymi. To oznacza, że jeśli platforma cyfrowa sprawuje kontrolę nad pracownikiem (np. poprzez narzucanie godzin pracy lub kontrolę nad wykonywanymi zadaniami), to ten pracownik powinien być traktowany jako pracownik etatowy.
- Obowiązek udowodnienia: Platformy cyfrowe będą musiały udowodnić, że ich pracownicy są faktycznie samozatrudnieni, aby uniknąć stosowania domniemania istnienia stosunku pracy. W przeciwnym razie będą zobowiązane do zapewnienia im wszystkich praw przysługujących pracownikom, takich jak wynagrodzenie minimalne, prawo do urlopu, czy ubezpieczenia społeczne.
- Przejrzystość algorytmów: Dyrektywa nakłada na platformy obowiązek zapewnienia większej przejrzystości w zakresie używanych algorytmów, które decydują o przydziale zadań, ocenie pracowników oraz wynagrodzeniu. Ma to zapobiec sytuacjom, w których pracownicy są nieświadomi, w jaki sposób ich praca jest oceniana lub wynagradzana.
- Ochrona przed dyskryminacją: Dyrektywa ma również na celu zapewnienie ochrony przed dyskryminacją oraz nierównym traktowaniem osób pracujących na platformach cyfrowych, w szczególności w kontekście wynagrodzenia i warunków pracy.
- Ułatwienie dostępu do informacji: Pracownicy platformowi powinni mieć łatwiejszy dostęp do informacji o swoich prawach, a także o zasadach, na jakich odbywa się ich praca. To ma zapewnić lepszą ochronę prawną i możliwość dochodzenia swoich praw.
Dyrektywa ta jest częścią szerszych działań Unii Europejskiej na rzecz ochrony pracowników w gospodarce cyfrowej, która rozwija się dynamicznie i wprowadza nowe wyzwania związane z warunkami pracy i ochroną praw pracowniczych.
Będziemy na bieżąco informować o wszelkich istotnych zmianach.
